استیوِن کِلمان سال 1976 در شهر لوتِن1 انگلستان بهدنیا آمد. فعالیت جدی ادبياش را از سال 2005 با نگارش نمایشنامه آغاز کرد. کبوتر انگلیسی اولین رمان اوست که سال 2011 منتشر شد و همان سال در فهرست نهایی جایزهی بوکر قرار گرفت و نامزد نهایی جايزهي کتاب اولِ گاردين نیز شد. اين رمان همچنين نامزد دريافت جوايز ادبي دِزموند اِليوت2 و گَلَكسي نشنال بوك3 سال 2011 و ايمپَك دابلين4 سال 2013 شد.
داستان انگليسي کفتری برگرفته از ماجرای واقعی دامیلولا تِیلور5، مهاجر دهسالهی نيجريهاي، است که سال 2000 در يكي از مناطق جنوب لندن اتفاق افتاد؛ حادثهای که نويسنده را بهشدت تحت تأثیر قرار میدهد و انگیزهای میشود برای نوشتن این رمان. داستان از زبان پسري يازدهساله روايت ميشود كه بهتازگي به انگليس مهاجرت كرده است و با اتفاقي دلخراش مواجه ميشود؛ اتفاقي كه براي او تجربهاي جالب و در عين حال اندوهناك بهبار ميآورد.
با وجود واقعيت تلخ داستان كه بازگوكنندهي وضعیت قشر نوجوان در جامعهی امروز انگلستان است، كِلمان داستان را بهگونهاي زيبا در قالب زبان محاورهاي نوشته است. او علاوه بر پرداختن به طرح اصلي داستان از زبان هريسون (با نام مخفف هَري در داستان) موضوع مهاجرت، تضاد فرهنگيِ دو كشور غنا و انگلستان، سازگاري با شرايط و قوانين جديد، و روبهروشدن با فضاي پر از جرم و جنايت جنوب لندن را بهتصوير ميكشد.
ميتوان گفت انگليسي کفتری از لحاظ سبك و استفاده از ژارگون1 يادآور رمان ناتوردشت اثر جي. دي. سلينجر2 است؛ چرا که همچون سلينجر، كِلمان نيز در وراي لايههاي بیروني داستان كه با رويكردي صريح از زبان هريسون بيان ميشود، بهدنبال راهي براي بيان مشكلات نوجوانان و جوانان البته در كشور انگلستان است؛ كشوري كه براي برقراري دموكراسي در ديگر كشورهاي جهان بايد، هم در داخل و هم در خارج، ناگزیر چهرهاي بينقص و مقتدر از خود نشان دهد.
در ترجمهی فارسی هم سعی شده سبك نويسنده در ساختِ جملهها و جنس و رنگ واژهها حفظ شود. البته سعي شده اين تغييرها تا جايي صورت بگيرد كه ضمن حفظ سبك و انسجام داستان، خواننده در خواندن متن با مشكل مواجه نشود. علاوه بر اين، استفاده از واژههاي انگليسي ـ غنايي یا همان “Pidgin English” در داستان، چالش ديگري بود كه بدون استفاده از فرهنگهای اصطلاحات خاصِ این واژهها امكانپذير نبود. پیجین3 از دو زبان متفاوت ساخته شده است که صرفاً برای فهمیدن و فهماندن منظور خود به یکدیگر و برقراری ارتباط پدید میآید. از اینرو، پیجین مجموعهای است از حرکات، صداها، و واژهها و ساختهایی بسیار ساده. این زبان اصولاً هنگام دادوستد میان بومیان دو جامعه زبانی متفاوت پدید میآید. ناگفته نماند پیجینی که مثلاً میان سخنگویان دو زبان انگلیسی و غنایی پدید میآید با پیجینی که میان سخنگویان دو زبان فرانسوی و الجزایری پدید میآید کاملاً متفاوت است. از این رو پیجین یک زبان واحد با ساختار و واژگان واحد نیست و هیچ سخنگوی بومی هم ندارد. در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای این واژه، معادل نیمزبان ساخته شده و در میان زبانشناسان معادلهای زبان آمیخته و پیجین رایجتر است. از نمونههاي پیجین انگلیسی و غنایی بهکاررفته در داستان میتوان به واژههايي نظير “Asweh” كه مخفف “I swear” يا “Hutious” كه در زبان انگليسي به معني ترسناك “Frightening” است اشاره کرد.
موضوع مهم ديگر در ترجمهي رمان انگليسي کفتری، توصیف و بهکارگیری مفاهیم فرهنگی مردم غنا ازجمله اعتقادات، رسوم، بازيها و غذاهاي اين كشور بود كه تحقيق گستردهاي را در اين زمينه براي من بههمراه داشت. چالش دیگر در ترجمهی این رمان، برگردان عنوان کتاب به فارسی بود. استیون کلمان با ظرافتي خاص با دو کلمه”Pigeon” در عنوان کتاب “Pigeon English” و “Pidgin” در “Pidgin English” بازي کرده است. و به این ترتیب، نویسنده خواسته هم به موضوع (Pigeon) و هم به سبك داستان (Pidgin) اشاره كند. بنابراين سعي شده براي عنوان كتاب معادلي انتخاب شود که ضمن داشتن جذابیت، با عنوان انگليسي كتاب و موضوع داستان مرتبط باشد. در مجموع ميتوان گفت چالشهاي فوق در برگردان اين اثر به زبان فارسي، آن را از ترجمهاي صرف، به فعاليتي پژوهشي و آموزنده تبديل كرد.